EΠΟΧΙΚH ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Με την έναρξη του φθινοπώρου δεν είναι λίγα τα άτομα που εκδηλώνουν μια σταδιακή επιδείνωση της διάθεσης τους με αποκορύφωμα τους πρώτους χειμερινούς μήνες - όπως την περίοδο των Χριστουγέννων - κυρίως λόγω της μειωμένης ηλιοφάνειας, της πτώσης της θερμοκρασίας και του υγρού και μουντού καιρού. Συχνά παραπονιούνται για μειωμένη ενεργητικότητα, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να εμπλακούν σε μια δραστηριότητα, να νιώθουν περισσότερο κουρασμένοι και κακοδιάθετοι σε σύγκριση με τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ συνήθως αυξάνουν τις ώρες του ύπνου τους και η διατροφή τους παρουσιάζει ποιοτικές και ποσοτικές αλλαγές˙ για παράδειγμα μπορεί να καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες τροφής που είναι πλούσιες σε υδατάνθρακες, σάκχαρα και λιπαρά (όπως ζυμαρικά, ψωμί, γλυκά) ή να μην τρώνε σχεδόν καθόλου.

Τα παραπάνω είναι ορισμένα από τα συμπτώματα ενός συγκεκριμένου τύπου κατάθλιψης που ονομάζεται εποχική κατάθλιψη ή εποχιακή συγκινησιακή διαταραχή (S.A.D.). Όσον αφορά στους παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της εποχικής κατάθλιψης, πολυάριθμες θεωρίες δείχνουν ότι υπεύθυνος είναι ο συνδυασμός περιβαλλοντικών, γενετικών και βιολογικών παραγόντων.

Ειδικότερα, κυρίαρχο ρόλο παίζει, ο βιολογικός παράγοντας σύμφωνα με τον οποίο τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης-μιας χημικής ουσίας που παράγει ο εγκέφαλος-που παρατηρούνται κατά τους χειμερινούς μήνες λόγω μειωμένης ηλιοφάνειας σχετίζονται με την εμφάνιση των συμπτωμάτων της εποχικής κατάθλιψης. Το φαινόμενο της εποχικής κατάθλιψης αποδεικνύει την αδυναμία προσαρμογής ορισμένων ατόμων – κυρίως των γυναικών σε ποσοστό τετραπλάσιο από αυτό των αντρών - στην επιδείνωση των περιβαλλοντικών συνθηκών και στη μείωση του φωτός. Συχνά δε το φαινόμενο της εποχικής κατάθλιψης εμφανίζεται σε συνοσυρότητα και με άλλες διαταραχές.

Ειδικότερα, τα συμπτώματα των ατόμων με εποχική κατάθλιψη αλλά και γενικότερα με κατάθλιψη είναι τα εξής :

• Συνεχής θλίψη ή αίσθημα κενού και τάσεις απομόνωσης.
• Απώλεια ενδιαφέροντος σε δραστηριότητες που κάποτε ήταν ευχάριστες, συμπεριλαμβανομένου και του σεξ.
• Αϋπνία, υπερυπνία ή ξύπνημα πολύ νωρίτερα από το συνηθισμένο.
• Απώλεια βάρους ή όρεξης, ή υπερβολική πρόσληψη τροφής και αύξηση βάρους.
• Συναισθήματα αβοηθητότητας και απαισιοδοξίας.
• Συναισθήματα ενοχής και αναξιότητας με επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας ή απόπειρες αυτοκτονίας.
• Δυσκολία στη συγκέντρωση, στη λήψη αποφάσεων, στη μνήμη.
• Ανησυχία, άγχος, ευερεθιστότητα στη σχέση με τους άλλους, έντονη αμφιθυμία ή διάθεση για κλάμα.
• Χρόνιοι πόνοι ή σωματικά προβλήματα που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία.
• Αρνητική εικόνα εαυτού (χαμηλή αυτοεικόνα, αυτοεκτίμηση), αρνητική κριτική για τους άλλους και απαισιοδοξία για το μέλλον.